Rondom vliegveld Schiphol gelden regels voor vliegtuiggeluid die niet overtreden mogen worden. Die regels, ook wel grenswaarden genoemd, worden berekend bij 35 geluidspunten (handhavingspunten) in de buurt van Schiphol. In de periode 1 november 2017 tot en met 31 oktober 2019 is de grenswaarde bij een aantal geluidspunten in de gemeenten Uithoorn, Haarlemmermeer, Aalsmeer en Amstelveen overschreden.
Dat betekent dat er meer geluid van vliegverkeer was dan volgens de regels was toegestaan. Dit blijkt uit de handhavingsrapportages van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT).
In 2015 is, vooruitlopend op het nieuwe Luchthavenverkeerbesluit (LVB), door het Rijk besloten dat bij overschrijding van deze grenswaarden ‘anticiperend wordt gehandhaafd’. Dit houdt in dat de ILT niet optreedt als de overschrijding voorkomt uit de regeling van het nieuwe LVB. Dat is de reden waarom bewoners die in de buurt van deze geluidspunten woonden, in deze periode schade hebben geleden. Voor die schade komt het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat bewoners tegemoet met nadeelcompensatie.
Recht op nadeelcompensatie
Iedereen heeft in bepaalde situaties wettelijk recht op nadeelcompensatie, ook wel financiële vergoeding genoemd. Bijvoorbeeld bij een langdurige wegopbreking, bij grootschalige bouwplannen of bij de aanleg van een metrostation. Het gaat om compensatie voor ‘gederfd woongenot’. Dat is een vorm van financiële/materiële schade die samenhangt met woonlasten die hun doel hebben gemist. Anders gezegd: het woongenot staat in die periode niet meer in verhouding tot de gemaakte woonlasten. Deze wettelijke compensatie heeft geen relatie met gezondheid(schade) of immateriële schade.
De nadeelcompensatieregeling Schiphol is ook zo’n regeling, bedoeld als tegemoetkoming voor gederfd woongenot.
Ontstaan nadeelcompensatieregeling Schiphol
Negen omwonenden van Schiphol hebben in 2020 aangegeven dat zij schade hebben geleden door het anticiperend handhaven en dienden verzoeken in voor nadeelcompensatie. Een onafhankelijke commissie onder leiding van mr. dr. Onno te Rijdt bracht in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) een advies uit over de verzoeken. Door het overnemen van het advies is vervolgens door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een regeling ontstaan: de Beleidsregel nadeelcompensatie overschrijding grenswaarden geluid luchthaven Schiphol.
Mensen die in de periode van november 2017 tot en met oktober 2019 hoofdbewoner waren van een woning in de buurt van een geluidspunt waarvan de grenswaarde is overschreden, komen in aanmerking voor compensatie. De compensatie is bedoeld als tegemoetkoming voor gederfd woongenot.
Tot 31 oktober 2023 konden aanvragen voor de hele periode (gebruiksjaar 2018 en 2019) worden ingediend. Omdat de schade voor 2018 inmiddels is verjaard, is het niet meer mogelijk voor gebruiksjaar 2018 een aanvraag in te dienen.
U kunt nog wel een aanvraag indienen voor schade in het gebruiksjaar 2019, dat kunt u doen tot 31 oktober 2024. Daarna verjaart ook deze schade.
Woonboten/bedrijfswoningen
De nadeelcompensatieregeling is ook bedoeld voor hoofdbewoners van woonboten en bedrijfswoningen die in de buurt liggen van de handhavingspunten waar in de periode 1 november 2017 tot en met 31 oktober 2019 de grenswaarden voor geluid zijn overschreden.
Onder een bedrijfswoning wordt een woning verstaan in of bij een gebouw of op een terrein, die hoort bij en is functioneel gebonden aan een bedrijf, instelling of voorziening in dat gebouw of op dat terrein.
Het ministerie stuurt bewoners van woonboten/bedrijfswoningen in het eerste kwartaal van 2024 een brief om hen te informeren over de mogelijkheid nadeelcompensatie aan te vragen voor de periode 1 november 2017 tot en met 31 oktober 2019.
Gebieden
De kaartjes hieronder laten zien welke handhavingspunten zijn overschreden. U vindt er de gebieden die in aanmerking komen voor nadeelcompensatie. Door in te zoomen op een kaartje kunt u straatnamen en huisnummers bekijken.
Voor het invullen van het aanvraagformulier voor nadeelcompensatie heeft u gegevens van MijnOverheid.nl nodig. Met die gegevens toont u aan dat u de hoofdbewoner was en de financiële lasten van de woning betaalde. Met uw DigiD kunt op de website inloggen.
In onderstaande handleidingen staat beschreven waar u de gegevens op www.mijnoverheid.nl kunt vinden.
Heeft u hulp nodig bij uw DigiD?
Elke bibliotheek heeft een loket waar u terecht met vragen over DigiD.
Wilt u hulp bij alle stappen van de aanvraag, en heeft u niemand in uw omgeving om u te helpen? Er zijn verschillende organisaties die u kunnen helpen, bijvoorbeeld:
Uiterlijk 8 weken na ontvangst van uw aanvraag neemt het ministerie van IenW een besluit over uw aanvraag. Indieners worden daar met een brief over geïnformeerd.
Als u in aanmerking komt voor compensatie, dan is in het besluit aangegeven wat de hoogte van de compensatie is en wanneer deze wordt uitbetaald. De hoogte van de compensatie is afhankelijk van een aantal factoren en voor iedereen anders. Door die factoren kan de compensatie voor woningen anders uitvallen:
De toenmalige WOZ-waarde van uw woning;
Het aantal dagen in de periode 1 november 2017 tot en met 31 oktober 2019 waarop u hoofdbewoner van de woning was;
De mate van de overschrijding van de grenswaarde bij het handhavingspunt in de buurt van uw woning.
Het merendeel van de berekende compensatie valt tussen de 50 euro en 2.200 euro. Het ministerie streeft ernaar om de compensatie uiterlijk 6 weken na het versturen van de brief met het besluit uit te betalen.
Bezwaar indienen
Tegen het besluit op uw ingediende aanvraag kunt u een bezwaarschrift indienen bij de minister van Infrastructuur en Waterstaat. Hoe u dat moet doen, staat in het besluit dat u ontvangt op uw aanvraag. U moet uw bezwaarschrift in ieder geval binnen zes weken na dagtekening van het besluit indienen.
Ingediende bezwaren zullen zo zorgvuldig en snel als mogelijk worden behandeld. Vanwege het grote aantal bezwaren dat het ministerie heeft ontvangen, duurt de behandeling ervan langer dan voorzien en gaan we de beslistermijnen helaas niet halen. Naar verwachting wordt u in februari of maart 2024 met een brief geïnformeerd over de beslissing op uw bezwaar.
De nadeelcompensatie is bedoeld voor bewoners van woningen die in de buurt liggen van de handhavingspunten rondom Schiphol waar in de periode 1 november 2017 tot en met 31 oktober 2019 de grenswaarden voor geluid zijn overschreden en waartegen de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) niet handhavend heeft opgetreden. Bewoners hebben hierdoor een mate van geluidbelasting ondervonden waar ze redelijkerwijs geen rekening mee hebben gehouden. Daardoor is er sprake van gederfd woongenot; financiële/materiële schade die samenhangt met woonlasten die hun doel hebben gemist. De nadeelcompensatie is bedoeld als tegemoetkoming voor gederfd woongenot en is niet bedoeld als tegemoetkoming voor geluidshinder of geluidsoverlast.
In paragraaf 1.1 van de toelichting op de Beleidsregel 'Nadeelcompensatie overschrijding grenswaarden geluid Schiphol' vindt u daarover meer informatie.
U kunt via deze website nog een aanvraag voor nadeelcompensatie voor het gebruiksjaar 2019 indienen. Dit is mogelijk tot en met 31 oktober 2024. Daarna verjaart ook de schade van 2019.
De link naar het aanmeldformulier vindt u onder het kopje 'nadeelcompensatie aanvragen'. U krijgt na indiening een ontvangstbevestiging waarna uw aanvraag in behandeling wordt genomen. Binnen acht weken na afloop van de indienperiode, informeren wij u over het besluit en de hoogte en het moment van uitbetaling van uw vergoeding.
De schade over 2018 (gebruiksjaar loopt van 1 november 2017 tot en met 31 oktober 2018) is sinds 31 oktober 2023 verjaard. Er kan voor deze schade dan ook geen aanvraag meer worden ingediend.
Deze nadeelcompensatieregeling is bedoeld voor bewoners van woningen die in de buurt liggen van de handhavingspunten waar in de periode 1 november 2017 tot en met 31 oktober 2019 de grenswaarden voor geluid zijn overschreden.
In de beleidsregel 'Nadeelcompensatie overschrijding grenswaarden geluid Schiphol' en op de website onder het kopje 'documenten' kunt u vinden wat het gebied is waar deze nadeelcompensatieregeling over gaat. Er staan twee kaarten; eentje voor het jaar 2018 en eentje voor het jaar 2019.
U kunt op deze kaarten bekijken of u destijds woonde op een adres binnen het gebied waar de overschrijding van grenswaarden heeft plaatsgevonden.
Woonde u in deze periode in het gebied en was u de hoofdbewoner die de financiële woonlasten heeft gedragen? Dan kunt u voor het jaar 2019 nog een aanvraag indienen tot 31 oktober 2024. Daarna verjaart deze schade.
De nadeelcompensatieregeling is bedoeld voor bewoners van woningen die in de buurt liggen van de handhavingspunten waar in de periode 1 november 2017 tot en met 31 oktober 2019 de grenswaarden voor geluid zijn overschreden.
Woonde u in deze periode ook in het gebied en was u de hoofdbewoner die de financiële woonlasten heeft gedragen? Dan kunt u voor het jaar 2019 nog een aanvraag indienen tot 31 oktober 2024. Daarna verjaart deze schade.
Als u in die periode al in het gebied woonde en de hoofdbewoner was die de financiële woonlasten droeg, kunt u voor het jaar 2019 nog een aanvraag indienen tot 31 oktober 2024. Daarna verjaart deze schade.
De genoemde schade gaat om gederfd woongenot. Dit is ook een vorm van (financiële) schade. Als u in de periode in het gebied woonde en de hoofdbewoner was die de financiële woonlasten droeg, kunt u een aanvraag indienen.
Ook als u in de loop van de periode 1 november 2017 tot en met 31 oktober 2019 in de woning bent gaan wonen of juist bent verhuisd binnen de periode, heeft u recht op compensatie. Dat gebeurt dan voor de periode dat u er woonde. Bijvoorbeeld: u bent in het jaar 2019 in totaal 100 dagen hoofdbewoner geweest en daarna verhuisd. Dan heeft u recht op 100/365 deel van het compensatiebedrag.
De vergoeding wordt berekend aan de hand van de volgende formule: WOZ-waarde x 1,1 % x (geluidbelasting – maximale verwachtingswaarde, in dB) = schade.
In de toelichting bij paragraaf 1.3 en 1.4 van de Beleidsregel ‘Nadeelcompensatie overschrijding grenswaarden geluid Schiphol’ vindt u uitgebreide informatie over de berekening van het schadebedrag.
WOZ-waarde: de WOZ-waarde in het gebruiksjaar waarin de overschrijding plaatsvond.
Schadepercentage: de schade per 1 dB(A) overschrijding van de geluidnorm. Die is 1,1%.
Geluidbelasting: de daadwerkelijk opgetreden geluidbelasting op de woonlocatie.
Maximale verwachtingswaarde: de geluidbelasting die redelijkerwijs op een woonlocatie verwacht had mogen worden. Het verschil hiertussen bepaalt de omvang van de schade.
Vervolgens bedraagt de compensatie:
Schade - (normaal maatschappelijk risico x schade).
Het normaal maatschappelijk risico is een aftrek op de schadevergoeding, omdat in het nadeelcompensatierecht algemeen is erkend dat individuele burgers niet kunnen verwachten dat hun belangen nooit zullen worden geschaad ten behoeve van het algemeen belang. Het gaat dus om een eigen risico of ondernemersrisico bij maatschappelijke ontwikkelingen.
De aftrek bedraagt 4 weken van een gebruiksjaar dus 4/52 deel. Dit wordt in mindering gebracht op de schade.
Als er in de periode meerdere hoofdbewoners waren, dan wordt de vergoeding gedeeld door het aantal hoofdbewoners. Bovenop deze vergoeding ontvangt u dan nog de wettelijke rente vanaf 1 mei 2023.
De schade is een vorm van financiële schade die samenhangt met financiële woonlasten die hun doel hebben gemist, het zogenaamd gederfd woongenot. De omvang van het gederfd woongenot hangt samen met de waarde van uw woning.
Het is niet mogelijk om alle woningen van (potentiële) aanvragers te taxeren en met terugwerkende kracht een precieze taxatiewaarde van een woning in bijvoorbeeld het gebruiksjaar te bepalen. Daarom wordt de compensatie berekend met de meest betrouwbare gegevens voor de marktwaarde van een woning. Dat is de WOZ-waarde per peildatum 1 januari van het jaar ná het gebruiksjaar waarvoor men een aanvraag heeft gedaan.
De WOZ-waarde is de door de gemeente aan de hand van een taxatie vastgestelde waarde van uw woning. Die waarde wordt gehanteerd bij het bepalen van de hoogte van gemeentelijke belastingen en uw inkomstenbelasting. Meer toelichting kunt u vinden in paragraaf 1.3, 1.4 en 1.6 van de Beleidsregel 'Nadeelcompensatie overschrijding grenswaarden geluid Schiphol'.
Volgens het wettelijk recht op nadeelcompensatie is de regeling bedoeld als financiële tegemoetkoming voor gederfd woongenot. Gederfd woongenot wordt (juridisch) gezien als materiële (financiële) schade en is daarom voor elke woning anders. Deze wettelijke compensatie heeft geen relatie met gezondheid(schade) of immateriële schade, ook al gaat het hier strikt genomen om een ‘immaterieel’ onderwerp, of beter gezegd het gemis van woongenot door de ervaren geluidhinder.
Als er sprake is van een bedrijfswoning (een woning in of bij een gebouw of op een terrein, die hoort bij en is functioneel gebonden aan een bedrijf, instelling of voorziening in dat gebouw of op dat terrein) dan kunt u een aanvraag indienen. De voorwaarde om in aanmerking voor nadeelcompensatie te komen, is dat u moet kunnen aantonen dat u daar destijds heeft gewoond en financiële woonlasten heeft gedragen. Het ministerie stuurt bewoners van bedrijfswoningen in het eerste kwartaal van 2024 een brief om hen te informeren over de mogelijkheid nadeelcompensatie aan te vragen voor de periode 1 november 2017 tot en met 31 oktober 2019.
De nadeelcompensatieregeling is ook bedoeld voor bewoners van woonboten die in de buurt liggen van de handhavingspunten waar in de periode 1 november 2017 tot en met 31 oktober 2019 de grenswaarden voor geluid zijn overschreden. De voorwaarde om in aanmerking voor nadeelcompensatie te komen, is dat u moet kunnen aantonen dat u daar destijds heeft gewoond en financiële woonlasten heeft gedragen. Het ministerie stuurt bewoners van woonboten in het eerste kwartaal van 2024 een brief om hen te informeren over de mogelijkheid nadeelcompensatie aan te vragen voor de periode 1 november 2017 tot en met 31 oktober 2019.
U kunt tegen het besluit een bezwaarschrift indienen bij de minister van Infrastructuur en Waterstaat. Hoe u dat moet doen, staat in het besluit dat u ontvangt op uw aanvraag. U moet binnen zes weken na dagtekening van het besluit uw bezwaarschrift indienen.
In de gebruiksjaren 2020 en 2022 hebben er geen overschrijdingen plaatsgevonden. In 2021 heeft er één overschrijding plaatsgevonden maar daar heeft de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) handhavend tegen opgetreden. Dat betekent dat er geen compensatie voor deze overschrijding aangevraagd kan worden.
Als blijkt dat er in 2023 of later een overschrijding ontstaat waartegen door de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) niet handhavend wordt opgetreden, dan bekijkt het ministerie of de beleidsregel kan worden aangepast voor die situatie. Dat moet in het voorjaar van 2024 duidelijk zijn.
Via bewoners hebben wij vernomen dat er telefoontjes zijn gepleegd uit naam van Rijkswaterstaat met het verzoek om bankgegevens en handtekeningen te verstrekken. Dit wordt ook wel phishing genoemd. Wij vinden dit zeer vervelend. Goed om te weten: Rijkswaterstaat of het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat zullen nooit telefonisch om dat soort informatie vragen. Ook zal Rijkswaterstaat nooit een mail sturen met een link om gegevens te vragen. In het geval informatie bij uw aanvraag ontbreekt, zal Rijkswaterstaat u een persoonlijke brief sturen met het verzoek om schriftelijk de gevraagde informatie aan te leveren.
Als u een telefoontje of een ander verzoek ontvangt dat u niet vertrouwt, verbreek het contact en neem dan altijd zelf contact op Rijkswaterstaat. Dat kan via de landelijke informatielijn van Rijkswaterstaat (0800-8002).
Meer informatie
Als u vragen heeft over de uitvoering van de nadeelcompensatieregeling, dan kunt u contact opnemen met Rijkswaterstaat via vragen-ncschiphol@rws.nl.
