Rondom vliegveld Schiphol gelden regels voor vliegtuiggeluid die niet overtreden mogen worden. Die regels, ook wel grenswaarden genoemd, worden berekend bij 35 geluidspunten (handhavingspunten) in de buurt van Schiphol.
Anticiperend handhaven
Het Rijk besloot in 2015 dat, vooruitlopend op een (toen) nieuw Luchthavenverkeerbesluit (LVB), bij overschrijding van de grenswaarden ‘anticiperend wordt gehandhaafd’.
Dit houdt in dat de luchtvaartautoriteit van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT-Luchtvaartautoriteit) niet optreedt als de overschrijding komt door het vliegen volgens de regels van het strikt preferentieel baangebruik. In dat geval hebben bewoners, die in de buurt van de geluidspunten wonen die overschreden zijn, in een periode schade geleden. Voor die schade komt het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat bewoners tegemoet met nadeelcompensatie.
Nadeelcompensatie gebruiksjaar 2023
In de periode 1 november 2022 tot en met 31 oktober 2023 (gebruiksjaar 2023) was er bij geluidpunt 25 in de gemeente Uithoorn meer vliegtuiggeluid dan was toegestaan. Omdat de overschrijding komt door het vliegen volgens de regels van het strikt preferentieel baangebruik en de ILT-Luchtvaartautoriteit niet handhavend optrad, kan er nadeelcompensatie aangevraagd kan worden. Het ministerie werkt daarvoor aan een nadeelcompensatieregeling.
Naar verwachting is in het najaar van 2025 meer bekend over het moment waarop een aanvraag ingediend kan worden. De uitvoering van de regeling gebeurt op een andere manier dan bij eerdere regelingen. Het goed inrichten daarvan kost tijd. Als er ook overschrijdingen zijn in gebruiksjaar 2024 zullen die onderdeel worden van deze nadeelcompensatieregeling.
De bewoners van adressen die ‘geraakt’ zijn door de overschrijding ontvangen vanzelf een brief met informatie.
Nadeelcompensatie gebruiksjaren 2020, 2021 en 2022
In de gebruiksjaren 2020 en 2022 hebben er geen overschrijdingen van de grenswaarden plaatsgevonden. In 2021 was er één overschrijding. Daartegen trad de ILT-Luchtvaartautoriteit handhavend op. Dat betekent dat er geen compensatie voor deze overschrijding aangevraagd kan worden.
Nadeelcompensatie gebruiksjaren 2018 en 2019
Voor de schade die bewoners hebben geleden door overschrijding van grenswaarden in de gebruiksjaren 2018 en 2019 en waartegen de ILT-Luchtvaartautoriteit niet handhavend optrad, kan geen aanvraag voor nadeelcompensatie meer worden ingediend. Volgens de wet vervalt het recht op schadevergoeding als de gebeurtenis vijf jaar of langer geleden is.
Recht op nadeelcompensatie
Iedereen heeft in bepaalde situaties wettelijk recht op nadeelcompensatie, ook wel financiële vergoeding genoemd. Bijvoorbeeld bij een langdurige wegopbreking, bij grootschalige bouwplannen of bij de aanleg van een metrostation. Het gaat om compensatie voor ‘gederfd woongenot’. Dat is een vorm van financiële/materiële schade die samenhangt met woonlasten die hun doel hebben gemist. Anders gezegd: het woongenot staat in die periode niet meer in verhouding tot de gemaakte woonlasten. Deze wettelijke compensatie heeft geen relatie met gezondheid(schade) of immateriële schade.
De nadeelcompensatieregeling Schiphol is ook zo’n regeling, bedoeld als tegemoetkoming voor gederfd woongenot.
Documenten
Handhavingsrapportages luchtvaartautoriteit van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT-Luchtvaartautoriteit)