Vanaf de grond gezien lijkt het een oneindige ruimte: de lucht boven ons. Maar dat is schijn. De lucht boven Nederland (en daarbuiten) bevat een complexe infrastructuur voor vliegverkeer. En net als de wegen op het land en vaarwegen, moet ook de infrastructuur van het luchtruim onderhouden worden.
Het programma Luchtruimherziening werkt in opdracht van het kabinet aan een nieuwe indeling van het Nederlandse luchtruim. Het programma bestaat uit twee onderdelen:
- De nieuwe indeling van het luchtruim:
Door het oefengebied van de Koninklijke Luchtmacht in het noordelijke deel van het Nederlandse luchtruim uit te breiden kan de Luchtmacht beter trainen met de F35-gevechtsvliegtuigen. Dit vereist ook aanpassing van andere delen van het Nederlandse luchtruim. Het uitgangspunt van de nieuwe indeling van het luchtruim is om zo kort mogelijk te vliegen. Dat leidt tot minder uitstoot van CO2, stikstof en overige schadelijke stoffen, waarmee het kabinet invulling geeft aan de Europese doelstellingen van Single European Sky. - Hoger naderen:
Het tweede onderdeel van de luchtruimherziening zijn de projecten die het hoger aanvliegen van luchthavens mogelijk maken. Dichtbij luchthavens vermindert dit het geluid en de uitstoot van vliegtuigen. De nieuwe indeling van het luchtruim legt hiervoor de basis.
Schetsontwerp en Startnotitie Hoger Naderen
Het kabinet heeft op 21 februari 2025 de Tweede Kamer geïnformeerd over het schetsontwerp van de nieuwe luchtruimindeling en de aanpak voor het hoger naderen van luchthavens. Het Schetsontwerp en de Startnotitie Hoger Naderen vindt u samen met de effectanalyses en de Tweede Kamer-brief bij Documenten Luchtruimherziening onder Overzicht 2025.
Adviescommissie
De Adviescommissie ‘Uitvoering programma Luchtruimherziening’ heeft in november 2025 een adviesrapport over de luchtruimherziening uitgebracht. U leest er meer over in het nieuwsbericht Commissie overhandigt adviesrapport Luchtruimherziening aan bewindspersonen.
Het adviesrapport van de commissie en de brief aan de Tweede Kamer vindt u bij Documenten Luchtruimherziening onder Overzicht 2025.
Vijf partners werken in het programma Luchtruimherziening samen om het luchtruim klaar te maken voor de toekomst:
- Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW)
- Ministerie van Defensie
- Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL)
- Koninklijke Luchtmacht
- Eurocontrol/Maastricht Upper Area Control Centre (MUAC)
Video's luchtruimherziening
Computersimulaties
Om het ontwerp van het nieuwe luchtruim te testen worden er computersimulaties uitgevoerd. Over de simulaties in juni 2025 is deze video gemaakt. Op de pagina Nieuwe indeling luchtruim kunt u meer lezen over de simulaties.
